در حالی که برخی کارشناسان از رشد ۵۱/۵ درصدی سفر گردشگران خارجی خبر می‌دهند، برخی دیگر این عدد را مبالغه‌آمیز می‌دانند.
از ابتدای سال ۱۳۹۷، در حالی که آمار ورودی گردشگران خارجی از سوی سازمان میراث فرهنگی اعلام می‌شد، بازتاب‌ها و برخوردهای منفی از فعالان بخش خصوصی گردشگری و سطح عموم منعکس شد. اما آیا، آمار رشد ۵۱ درصدی ورود گردشگران خارجی در شش ماهه گذشته واقعی بوده است؟
محمدرضا پوینده، که در دهه های ۸۰ و ۹۰ مسئولیتهای متفاوتی را در معاونت گردشگری داشته، به تحلیل وضعیت آمار گردشگری پرداخته است. پوینده درباره آمار می‌گوید:
جمع بندی آمار گردشگران خارجی ورودی به کشور در هر ماه و هر سال، از سوی پلیس مهاجرت نیروی انتظامی، که پرسنل آن در بیش از ۸۰ نقطه صفر مرزی، گذرنامه‌ها را کنترل می‌کنند، اعلام می‌شود. باید در نظر داشت، آمارهای اعلامی تطبیقی فعلی بر مبنای سال ۸۶ است و تا قبل از آن، هیچ آماری در خصوص و به تفکیک ملیت، جنسیت، مقصد سفر و مدت زمان ماندگاری وجود نداشت.
پوینده در ادامه گفت:
افرادی که با گذرنامه سیاسی، خدمت و عادی و با هر انگیزه ای به ایران سفر می‌کنند، از جمله خرید‌های مرزی، تجارت، راننده‌های حمل و نقل زمینی یا ترانزیتی، تحصیل، درمان، تفریح، زیارت، هیات‌های سیاسی، اقتصادی، مستشاران نظامی و غیره در آمار لحاظ می‌شوند. بنا به تعریف سازمان جهانی جهانگردی، سفرهایی کمتر از ۲۴ ساعت، در زمره گردشگری نیست و این آمد و شدها در «مرزهای آزاد»، محاسبه نمی‌شود.
پوینده معتقد است اتباع خارجی که به مرزهای کشور وارد می‌شوند، معمولا برای خرید، دو سه روز اقامت دارند و بنابراین در تعریف سازمان جهانی گردشگری قرار می‌گیرند. این گردشگران، به اشتغال و اقتصاد کشور کمک می‌کنند. بیشتر کشورها از جمله ترکیه با همین منطق، آمار گردشگری را اعلام و ترددهای مرزی را شمارش می‌کنند، و قطعا تمام ۴۰ میلیون گردشگر ترکیه با انگیزه تفریحی و تاریخی سفر نکرده‌اند.
پوینده در ادامه افزود:
در حال حاضر، ایرانیان مقیم خارج از کشور در زمره گردشگران خارجی ورودی به ایران لحاظ نمی‌شوند، زیرا با گذرنامه ایرانی خود به کشورمان سفر می‌کنند؛ اما در هنگام خروج، شمارش و در آمار گردشگران خروجی لحاظ می شوند، در حالی که ارز قابل توجهی به ایران وارد می‌کنند.
پوینده در انتها افزود:
برخی رسانه‌ها به تحلیل محتوای آماری توجهی ندارند و فقط به عدد کلی آن می‌پردازند. بررسی آمارهای انجام شده حاکی از این است که از سال ۹۶ تاکنون، سفر گردشگران اروپایی به ایران با افت رو به رو بوده است. پالایش، پردازش و تحلیل‌های آماری باید بر مبنای سرمایه‌گذاری‌ها و برنامه‌ریزی‌ها قرار گیرد، که اکنون متاسفانه این اتفاق رخ نمی‌دهد.