سراوان
سراوان یکی از مناطق تاریخی و کهن استان گیلان است. کاروانسرای سراوان (لات) معروف به کاروانسرای شاه عباسی، در قسمت جنوبی این منطقه قرار دارد و قدمت آن به بیش از پانصد سال می رسد. پارک جنگلی سراوان از قدیمی ترین جنگل گیلان است که به لحاظ دارا بودن گونه های متنوع گیاهی درسطح کشور و حتی جهان کم نظیر است. یکی دیگر از جاذبه های این منطقه وجود نخستین موزه میراث روستایی کشور درقسمتی از این پارک جنگلی طبیعی است. در این موزه معماری یکصد ساله مناطق جلگه ای و کوهستانی گیلان و شیوه زندگی روستایی بازسازی شده است .
در محلی به نام داورپناه در سراوان، کوهی به نام مهرگان (فتح میم) وجود دارد که پیش از اسلام محل انجام مراسم نیایش به اهورامزدا بوده است.
قدیمی‌ترین مسجد مکران تحت عنوان مسجد جامع دزک (سراوان) با قدمت بیش از ۱۰۰۰ سال در این شهر ساخته شده است. سراوان دارای آثار تاریخی بسیاری میباشدکه می‌توان در بخش مرکزی به تپهٔ کلاتک واقع در حومهٔ سراوان در روستای آسپیچ، تپه روباهک در روستای دزک همچنین قلعه‌ها و آثار موجود در شهر جالق بسیار دیدنی و از نظر تاریخی قابل اهمیت هستند. مانند قلعهٔ شیشه ریز و قلعه سرکوه که متأسفانه به دلیل بی‌توجهی در حال ازبین رفتن هستند. سنگ نوشته‌های دره نگاران ناهوک آثار بسیار قدیمی و جالبی هستند که قدمت سراوان را به وضوح مشخص می‌کنند. مدرسه دینی مولوی شهداد و خانه‌ها و درخت سرو قدیمی سرجو از آثار مهم مرکز شهرستان می‌باشد.
موزه میراث روستایی
موزه میراث روستایی
موزه میراث روستایی
موزه میراث روستایی گیلان موزه‌ای در پارک جنگلی سروان رشت در استان گیلان است. این موزه در زمینی به مساحت حدود ۲۶۰ هکتار در پارک جنگلی سراوان، واقع در کیلومتر ۱۸ بزرگراه خلیج فارس (جاده رشت،تهران) ساخته شده است.
فاز مطالعات مقدماتی این موزه از اوایل سال ۱۳۸۱ خورشیدی آغاز گردید. در اردیبهشت ۱۳۸۴ اولین کارگاه این طرح (حوزه فرهنگی و معماری جلگه شرق سپیدرود) راه‌اندازی شد که مجری این طرح آقای دکتر طالقانی و اولین سرپرست کارگاه و سازنده اولین ساختمانها و محوطه موزه خانم مهندس پویا میریوسفی بوده‌اند.
قرار است بناهای ۹ روستای اصیل استان که نمادهای معماری اصیل گیلان در آن‌ها نمایان است، واچینی شود و سپس در محل این موزه دوباره‌چینی گردد. از این تعداد روستا، یک روستا در جلگه شرقی گیلان یعنی لاهیجان و رودبنه و روستای دوم مربوط به جلگه مرکزی رشت است. روستای سوم مربوط به فومن است. دیرینگی بناهای موجود در سایت موزه از ۶۵ تا ۱۸۰ سال است. در این موزه نوع زندگی، کار، مسکن و صنایع دستی بومی گیلان به نمایش درمی‌آید.
فکر تأسیس موزه، پس از زمین لرزۀ خرداد۱۳۶۹ گیلان که روند تخریب بناهای سنتی را شدت بخشید، شکل گرفت. اما فاز مطالعات مقدماتی آن، از اوایل سال ۱۳۸۱ آغاز شد. ابتدا، مطالعات گسترده جهت مکان‌یابی مناسب برای اجرای پروژه انجام شد. پس از بررسی‌های فراوان، پارک جنگلی سراوان، به علت دارا بودن توپوگرافی مناسب و مشابه گیلان، دسترسی آسان و وجود تأسیسات زیربنایی مناسب به عنوان محل اجرای پروژه انتخاب شد. در همان زمان، آموزش نیروهای مورد نیاز انجام گرفت. بخش معماری این موزه، مجموعه‌ای است که قدمت بناهای آن به طور متوسط به ۱۵۰ سال می‌رسد. هدف موزۀ میراث روستایی گیلان، تنها انتقال بناهای روستایی نیست، بلکه حفظ فرهنگ بومی، فن ساخت و دانش نانوشته‌ای است که در روستاهای گیلان وجود داشته است. در این مجموعه، علاوه بر معماری روستایی مناطق مختلف استان، سایر عناصر فرهنگی مربوط به ابزارهای زندگی و کار، خوراک، پوشاک و … هم به نمایش درخواهد آمد.