آیين چهارشنبه سوري بنا بر يك باور قديمي در غروب آخرين روز چهارشنبه سال برگزار مي شود، براساس اين باور اجراي اين رسم و آيين از انسان پليدي و بيماري را رفع مي كند و تندرستي و سلامتي را به ارمغان مي آورد.
پس از پايان مراسم، خاكستر كاه سوخته را در پاي گياهان مي ريزند و بر اين باورند كه اين كاه سوخته، موجب افزودن بار و ميوه درختان مي شود، همچنين در شب چهارشنبه سوري با طبخ انواع غذاها باور دارند كه بيماري ها از افراد رويگردان شده و سلامتي به افراد خانواده روي مي آورد.
گيلانيان بر اين اعتقادند كه نيت و دعاي آدمي در اين شب مستجاب مي شود و خريد آيينه، اسپند، شمع و ماهي سفره هفت سين در اين روز شگون دارد.
از ديگر آيين شبهاي چهارشنبه سوري، فال گوش و گشايش بخت بود، بدين ترتيب كه در اين شب، زن و مرد براي تشخيص بخت و اقبال سال جديدشان سرچهار راه و يا گذرگاه هاي عابران نشسته يا پنهان مي شدند و به سخنان عابران گوش مي دادند و از موضوع حرفهاي نخستين عابري كه از كنار آنها رد مي شد، احوال سال جديد خود را پيش بيني مي كردند.» (منبع: شمال نيوز)
همچنين در شب چهارشنبه سوري به نيت اين که دختران به زودي به خانه شوهر بروند، دختران دم بخت را چند ساعتي از خانه بيرون و خانه تکاني مي کردند. شکستن کاسه و کوزه و ظروف کهنه به علامت دور ساختن نفرت و رفع قضا و بلا از ديگر آداب اين روز به شمار مي رفت.
شال اندازي
در مناطق روستايي کوهستاني از رسوم شايع چهارشنبه سوري بود و گاه حالت نوعي خواستگاري از دختر صاحب خانه را داشت. معمولاً به گوشه شال اينان مقداري شيريني و آجيل به عنوان هديه صاحب خانه بسته مي شد و شال اندازان بدون مشخص کرن هويت خويش به خانه فرد ديگري مي رفتند.
آجیل مشگل گشای چهارشنبه سوری
در گذشته پس از پایان آتش افروزی، اهل خانه و خویشاوندان گرد هم می آمدند و آخرین دانه های نباتی مانند: تخم هندوانه، تخم کدو، پسته، فندق، بادام، نخود، تخم خربزه، گندم و شاهدانه را که از ذخیره زمستان باقی مانده بود، روی آتش مقدس بو داده و با نمک تبرک می کردند و می خوردند. آنان بر این باور بودند که هر کس از این معجون بخورد، نسبت به افراد دیگر مهربان تر می گردد و کینه و رشک از وی دور می گردد.
قاشق زنی
در این رسم دختران و پسران جوان، چادری بر سر و روی خود می کشند تا شناخته نشوند و به در خانهٔ دوستان و همسایگان خود می روند. صاحبخانه از صدای قاشق هایی که به کاسه ها می خورد به در خانه آمده و به کاسه های آنان آجیل چهارشنبه سوری، شیرینی، شکلات، نقل و پول می ریزد.