کوچـِصْـفَهان یکی از شهرهای استان گیلان در شمال ایران است. این شهر در بخش کوچصفهان شهرستان رشت ، بین رشت و آستانه اشرفیه قرار دارد.
بر اساس منابع تاریخی احداث این شهر به دوره ساسانی بازمی‌گردد. «کوچه» همان کوچک در زبان محلی است و این عبارت در گذر زمان به کوچصفهان تغییر یافت. از جمله بناهای تاریخی کوچصفهان می‌توان به «مورغانه پرد» اشاره کرد که پلی خشتی است. همچنین چندین بقعه و امامزاده در کوچصفهان قرار دارد که مورد توجه مردم است. ازبهترین روستاهای کوچصفهان می‌توان به مامودان، گیلوا (گیلوا دشتان)، چهلیکدان،و چافوچاه را نام برد.
این شهر در متون قدیمی تاریخی کوچسفان و کوچسفهان نیز نوشته شده‌است. عده‌ای این نام را همچون نام اصفهان می‌دانند، البته این آبادی بسیار پیشتر از دوران صفویه به کوچصفهان معروف بوده‌است .
کوچصفهان در زمان لشکرکشی رضاشاه به گیلان یکی از مناطقی بود که سپاه او در آن جا اردو زد. این شهر در چند دهه اخیر رشد چشمگیری یافت، کمربندی و طرح جامع شهری ابعاد شهر را گسترش داد، فضای سبز، ساختمان‌های جدید، گسترش شبکه‌ی راه‌ها دورنمای خوبی را در پیش روی این شهر نهاد. تأسیس برخی از شرکت‌ها و کارخانجات تولیدی و جذب بخشی از نیروهای کار در منطقه سبب توسعه و پیشرفت منطقه گردید.
بخش کوچصفهان گیلک نشین هستند. گیلک‌ها از اقوام باستانی گیلان بوده‌اند که در مناطق جلگه‌ای مستقر بوده‌اند. اما در کنار گیلک‌ها معدودی از آذری‌ها و کردها در برخی مناطق ساکن هستند، آذری‌های مهاجر که اغلب به کارهای خدماتی و یا در نانوایی‌ها مشغول کار هستند در شهر کوچصفهان و کردها بخشی در روستای پشکه و در مناطق دیگر کوچصفهان پراکنده‌اند.
زبان مردم کوچصفهان گیلکی و لهجه‌ی بیه‌پسی است، اما در سال‌های اخیر اغلب خانواده‌ها با فرزندان خود به زبان فارسی صحبت می‌کنند، گیلکی لهجه‌ی کوچصفهانی آمیخته با واژگان عربی، فارسی است.
اکثریت مطلق ساکنان کوچصفهان مذهب شیعه‌ی دوازده امامی دارند. اما در کنار آن انواع باورها و اعتقادات خرافی درباره‌ی ستارگان، ماه و آفتاب، برخی اجسام و پدیده‌ها وجود دارد. مردم کوچصفهان قبل از استقرار حکومت کیایی مذهب شافعی داشتند و سنی مذهب شدند، پس از تسلط خاندان کیایی مذهب زیدی را پذیرفتند و از دوره‌ی صفویه به بعد به مذهب شیعه‌ی دوازده امامی گرویدند.
اقتصاد منطقه‌ی کوچصفهان برکشاورزی استوار است، در کنار کشاورزی دام‌داری و پرورش طیور و نوغانداری نیز رایج است.
گروه‌های شغلی زیر در منطقه فعالیت دارند: کشاورز، نوغان دار، دام‌دار، علاف، بزاز، خراز، چان چوکش، بازارمج، چوب‌دار، قصاب، قهوه‌چی، سلمانی.
فرزندان در گذشته مشاغل پدران خود را انتخاب می‌کردند، اما در چند دهه اخیر به دلیل رشد جمعیت، تحصیلات ساکنان و … جوانان تحصیل کرده اغلب از منطقه مهاجرت می‌کنند و برای انتخاب شغل مناسب به شهر رشت یا شهر تهران و شهرهای بزرگ دیگر مهاجرت می‌کنند.
بخش کوچصفهان دارای یک شهر و سه دهستان می‌باشد، مرکز بخش شهر کوچصفهان است، دهستان‌های تابعه‌ی کوچصفهان عبارتند از:
۱ ـ دهستان بلسبنه به مرکزیت روستای بلسبنه.
۲ ـ دهستان کنارسر به مرکزیت روستای کنارسر.
۳ ـ دهستان لولمان به مرکزیت پیربست لولمان که در مجموع ۴۹ آبادی را شامل می‌گردد.
پل تاریخی مورغانه پورد
آدرس : روستای لاله دشت از توابع دهستان بلسبنه کوچصفهان
در خیابان شهید رحیم زاده این شهر یک پل آجری قدیمی به چشم می خورد که در اصطلاح محلی و با لهجه گیلکی به آن «مرغانه پورد» می گویند که به معنای پل تخم مرغی است. «مرغانه پورد» به اعتقاد مردم پلی است که یک پیرزن از راه فروش تخم مرغ هزینه ساخت آن را برای رفاه مردم تأمین کرده است.
آستان مقدس امامزاده سیدقاسم (علیه السلام)
آدرس: کوچصفهان، دهستان لولمان، روستای چولاب
آستان امامزاده سیدقاسم (علیه السلام) در روستای چولاب از توابع بخش کوچصفهان شهرستان رشت است، و در کیلومتر ۲۲ بزرگراه رشت به لاهیجان واقع است. روستای چولاب حدود ۶ کیلومتر با شهر آستانه اشرفیه و ۷ کیلومتر با شهر کوچصفهان فاصله دارد. بقعه متبرکه امامزاده قاسم (علیه السلام) همچون نگینی در دل روستای سرسبز چولاب میدرخشد و باعث برکت و اعتبار این روستا در سطح منطقه است. حرم مطهر امامزاده قاسم (علیه السلام) حدود ۱۰ سالی است که با هدف توسعه بنا و نوسازی آن در حال بازسازی است.
بنای قدیمی که ضریح چوبی قدیمی با طرح زیبای مشبک امامزاده قاسم (علیه السلام) در آن واقع بود صحنی چهار گوش با طاقی گرد که دور تا دور آن با گچ بری ها و اشعار مذهبی و با رنگ های متنوع تزئین شده بود که چهار در به آ ن باز می شد که درب اصلی از ایوان برای زیارت ، درب دوم از مسجد ، درب سوم از شمع خانه و درب پشتی بود. بنای قدیمی دارای سقفی سفال چین شده، دارای کتابخانه، تالار (طبقه فوقانی)، آرامگاه خانوادگی، آبدارخانه و محلی برای روشن کردن شمع (شمع خانه) بود. اما بنای جدید که از سال ۸۲ در حال بازسازی است با حدود ۷۰۰ مترمربع زیر بنا، با دیوار آجری، نمای کاشی کاری، دیواره های داخل با سنگ مرمر، کف سنگ مرمر در قسمت اطراف ضریح و گرانیت برای کف مسجد در حال ساخت است. ضریح مطهر امامزاده قاسم در سال ۱۳۷۹ توسط استادکاران ماهر اصفهانی ساخته و به جای ضریح چوبی قدیمی جایگزین شده است. در بنای جدید قسمت تالار (طبقه فوقانی) که برای حضور بانوان است با الگوبرداری از بنای قدیمی حفظ شده است. دو گلدسته (مناره) فلزی نقره ای رنگ به ارتفاع ۲۴ متر در جلوی بنا از کیلومترها دورتر خودنمائی میکند و گنبد بتنی که با طرح فیروزه ای رنگ و آیات و علائم اسلیمی تزئین شده است بر زیبائی این بنا افزوده است. امامزاده قاسم (علیه السلام) در موقعیت جغرافیایی مناسب در کنار اتوبان رشت به لاهیجان با منظره زیبا و چشم نواز در بهترین شرایط آب و هوائی همه ساله پذیرای ده ها هزار گردشگر از سراسر کشور می باشد.